Son dönemde Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında erken emeklilik fırsatları, milyonlarca çalışan için büyük bir umut kaynağı oldu. 2,5 milyondan fazla kişi, işçi, memur, sözleşmeli personel, esnaf ve sandık sigortalıları arasından yaş şartı olmadan emeklilik hakkı elde etti. Ancak, EYT kapsamına giremeyen veya emeklilik şartlarını yerine getiremeyen vatandaşlar, başka hangi koşullarda erken emekli olabileceklerini araştırıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan 2023 yılı verilerine göre, malulen emekli olan vatandaşların hastalık profili de netleşti. Geçtiğimiz yıl SGK, 7.272 SSK’lıya, 2.407 Bağ-Kur’luya ve 754 memura malullük aylığı bağladı. Ancak, hastalıklar nedeniyle malulen emekli olanların sayısı yıllar içinde değişiklik göstermeye devam ediyor.
Malulen Emeklilikte En Yaygın Hastalıklar
SGK Eski Başmüfettişi İsa Karakaş'ın Türkiye gazetesindeki açıklamalarına göre, 2023 yılı itibarıyla malulen emeklilikte en yaygın hastalıklar şu şekilde sıralanıyor:
- Onkoloji Hastalıkları (Kanser):
- Malul kabul edilenlerin oranı %32,89 ile en yüksek sırada yer alıyor.
- Psikiyatri Hastalıkları:
- %21,42 oranında maluliyet nedeni olarak öne çıkıyor.
- Nöroloji Hastalıkları:
- Malulen emeklilik başvurularında üçüncü sırada bulunuyor.
- Üriner Sistem Hastalıkları
- Göz Hastalıkları
- Kardiyoloji, Gastroenteroloji ve Solunum Yolu Hastalıkları
Birden fazla hastalığı olan vatandaşlar da malulen emeklilik için başvuruda bulunabiliyor.
Malulen Emekli Olmak İçin Şartlar Nelerdir?
Malulen emekli olabilmek için temel şartlar arasında, çalışma gücünün veya mesleki kazanç gücünün en az %60'ını kaybetmek bulunuyor. Bunun yanı sıra:
- 10 yıllık sigortalılık süresi
- 1.800 gün prim ödeme şartı
Bu şartlar, bazı durumlarda esnetilebiliyor. Özellikle sürekli bakım gerektiren hastalıklarda, 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmaz, yalnızca 1.800 gün prim ödemesi yeterlidir.
Erken Emeklilik ve Sağlık Raporu Süreci
Malulen emeklilik başvurusu yapmak isteyen vatandaşların, tam teşekküllü devlet hastanelerinden sağlık kurulu raporu alması gerekiyor. Bu raporda, kişinin çalışma gücünün kaybı veya mesleki kazanç gücündeki azalma oranı belirtilmelidir. Raporun olumlu sonuçlanması halinde, SGK tarafından malullük aylığı bağlanmaktadır.
SGK’dan Ek Düzenleme Hazırlığı
SGK kaynaklarından edinilen bilgilere göre, 2025 yılı itibarıyla malulen emeklilik başvurularında yeni düzenlemeler yapılması planlanıyor. Bu düzenlemelerin, özellikle psikiyatri hastalıkları ve nörolojik rahatsızlıklar konusunda esneklik sağlaması bekleniyor. Böylece, daha fazla vatandaşın emeklilik hakkına ulaşabilmesi amaçlanıyor.
Başvurular Nasıl Yapılır?
Malulen emeklilik başvurusunda bulunmak isteyenler, gerekli belgelerle birlikte SGK il veya ilçe müdürlüklerine müracaat edebilir. Ayrıca, detaylı bilgiye SGK’nın resmi internet sitesinden ulaşmak mümkündür.
Sonuç olarak, EYT sonrası emeklilik hakkı elde edemeyen vatandaşlar için malulen emeklilik önemli bir alternatif oluşturuyor. Sağlık durumu çalışma hayatını olumsuz etkileyen bireyler, belirtilen şartları karşılamaları halinde bu haktan yararlanabilirler.
