Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Anadolu’nun kayıp hazinelerinden biri olan ve milattan sonra 2’nci veya 3’üncü yüzyıllara tarihlendirilen Marcus Aurelius heykeli, 1960’lı yıllarda Burdur’daki Boubon Antik Kenti’nden kaçak kazılarla yurt dışına çıkarıldıktan sonra Türkiye’ye iade ediliyor. ABD’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonunda bulunan heykel, Türkiye’nin 65 yılı aşkın süredir peşinde olduğu eserlerden biriydi.
Bilimsel Verilerle Kökeni Kanıtlandı
Milliyetin haberine göre Bakanlığın uzun yıllar süren çalışmaları ve toplanan bilimsel verilerle, Marcus Aurelius heykelinin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğu kesinleştirildi. Arşiv belgeleri, akademik araştırmalar ve antik kentteki kazı çalışmaları, heykelin orijinal yerini açıkça ortaya koydu. Ayrıca, antik kentteki kaçak kazılara tanık olan kişilerin ifadeleri de bilimsel verileri destekledi. Bu bulgular ışığında, Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin iade talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykele el konulmasına karar verdi.
Müzenin İtirazı ve Bilimsel Analizler
Cleveland Sanat Müzesi, Ekim 2023’te el koyma kararına itiraz ederek heykelin kökeninin kesin olmadığını iddia etti. Bunun üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı, müzenin bilimsel analiz talebini kabul etti. 2024 yılının Mayıs ayında, bakanlık uzmanlarının gözetiminde heykelin silikon ayak kalıbı alınarak Boubon Antik Kenti’ndeki bronz heykel kaideleriyle birebir uyumlu olduğu tespit edildi. Müze tarafından yetkilendirilen arkeometri uzmanı Prof. Dr. Ernst Pernicka ve bakanlık uzmanları, Boubon Antik Kenti ile Burdur Müzesi’ndeki Valerianus heykelinden numuneler alarak Almanya’daki Curt Engelhorn Arkeometri Merkezi laboratuvarlarında analizler yaptı. Yapılan incelemeler, heykelin Boubon’da uzun yıllar gömülü kaldığını kesin olarak kanıtladı.
Heykelin İadesi Kabul Edildi
Bilimsel bulguların ardından Cleveland Sanat Müzesi, Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iadesini kabul etti. Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Türkiye’ye bildirilen kararla, heykelin bu yıl içerisinde doğduğu topraklara dönmesi bekleniyor. Bu iade, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile New York Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi arasında 2021’de başlayan iş birliğinin bir sonucu olarak gerçekleşti. Daha önce Lucius Verus, Septimius Severus ve İmparator Caracalla’ya ait heykeller de bu iş birliği sayesinde Türkiye’ye geri dönmüştü.
Antik Çağın Nadide Eserlerinden Biri
Roma İmparatoru Marcus Aurelius’u bir filozof olarak tasvir eden bronz heykel, antik çağın en nadide eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısında bulunan heykel, tarihi ve sanatsal değeriyle dikkat çekiyor. Heykelin Türkiye’ye dönüşü, kültürel mirasın korunması ve tarihi eser kaçakçılığına karşı verilen uluslararası mücadelede önemli bir başarı olarak kayıtlara geçti.
Bakan Ersoy’dan Açıklama
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Kültürel mirasımıza sahip çıkmaya devam ediyoruz. Uluslararası iş birlikleriyle kaçırılan eserlerimizi tek tek geri alıyoruz. Bu süreçte emeği geçen tüm kurumlarımıza, uzmanlarımıza ve yetkililere teşekkür ediyorum. Tarih yerinde güzeldir, koruyacağız” ifadelerini kullandı.
Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye dönüşü, Anadolu’nun zengin tarihine ve kültürel mirasına sahip çıkma yolunda atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
