Çukurova Bölgesi’nde çıkarılan yapı taşları laboratuvar ortamında incelendi. Saimbeyli ve Kadirli taşları, dayanıklılığıyla öne çıktı.
Çukurova Üniversitesi ve Malatya Turgut Özal Üniversitesi’nin iş birliğiyle yürütülen bilimsel çalışmada, Adana ve Mersin yöresinde yaygın olarak kullanılan Saimbeyli, Kozan, Kadirli ve İçel taşları, yapı malzemesi olarak performans testine tabi tutuldu. Çalışma, Uluslararası Doğu Anadolu Fen, Mühendislik ve Tasarım Dergisi’nde yayımlandı.
Araştırmada, taşların ısıl iletkenlik, özgül ısı kapasitesi, basma ve çekme dayanımı, aşınma direnci, su emme oranı ve kuruma kabiliyeti gibi fiziksel özellikleri değerlendirildi. Sonuçlar, özellikle Saimbeyli ve Kadirli taşlarının mekanik dayanım açısından yüksek performans gösterdiğini ortaya koydu.
Mekanik Dayanımda Saimbeyli ve Kadirli İlk Sırada
Yapılan basınç ve çekme testlerine göre, Saimbeyli taşı 21 N/mm², Kadirli taşı ise 16 N/mm² basınç dayanımı göstererek taşıyıcı duvar yapımına uygunluk sağladı. Aşınma testlerinde de her iki taşın oranları sırasıyla %0.6 ve %0.7 olarak düşük çıktı. Bu özellikleri sayesinde, söz konusu taşların merdiven, döşeme ve cephe kaplamalarında da kullanılabilirliği vurgulandı.
Kozan taşı, 12.5 N/mm² ile daha çok dekoratif veya dolgu amaçlı kullanıma uygun bulunurken, İçel taşı ise düşük yoğunluğu ve 1.2 W/mK ısı iletkenlik değeri ile enerji tasarrufu sağlayan yapı malzemesi olarak değerlendirildi.
Yöresel Taşlar Neden Önemli?
Bölgeye özgü bu taşlar, ocaktan çıkarıldığında bünyesinde su tuttuğu için kolay kesilebilme ve işlenebilme özelliğine sahip. Bu sayede çivi çakılabiliyor, matkapla delinebiliyor ve doğrudan duvar malzemesi olarak kullanılabiliyor. Bu durum, hem işçilik süresini azaltıyor hem de maliyeti düşürüyor.
Ayrıca, taşların su emme oranlarının %30’un altında kalması, onları donma-çözülme döngülerine karşı dayanıklı hale getiriyor. Bu da özellikle kırsal ve yüksek rakımlı bölgelerde kullanım avantajı sağlıyor.
Bilimsel Değerlendirme
Araştırmanın sorumlu yazarı Dr. Ayşe Biçer, “Yaptığımız analizler, bu taşların geleneksel mimarideki değerini bilimsel verilerle doğruladı. Özellikle Kadirli ve Saimbeyli taşları, hem dayanım hem de işlenebilirlik açısından oldukça avantajlı” ifadelerini kullandı.
Yerel kaynakların etkin ve bilimsel kullanımı, inşaat sektöründe maliyetleri düşürürken çevresel etkileri de azaltma potansiyeli taşıyor. Özellikle Kadirli taşı, teknik veriler ve kullanım kolaylığı sayesinde taşıyıcı duvar, döşeme ve dış cephe kaplamalarında yerli ve ekonomik bir alternatif olarak öneriliyor. İçel taşı ise düşük ısı iletkenliğiyle yalıtım dostu yapı projelerinde tercih edilebilir.
