Gelişen teknoloji, deprem gibi doğal afetlerde hayat kurtarıcı bir rol oynuyor. Günümüzde akıllı telefonlar, kullanıcılarını büyük sarsıntılardan saniyeler önce bilgilendiren uyarı sistemlerine sahip. Marmara Denizi'ndeki şiddetli depremde olduğu gibi, bu tür bildirimler telefonlara "Yakındaki Deprem" başlığıyla bildiriliyor. 2023 yılında Gemlik açıklarında yaşanan depremde de benzer bir durum gözlemlenmişti. Peki, telefonlarımız depreme nasıl erken uyarı veriyor?
Google’ın Android Uyarı Sistemi
Google, Android işletim sistemine sahip cihazlar için “deprem uyarıları” adında bir acil durum bildirim sistemi sunuyor. Bu sistem, deprem anında ivme ölçerler aracılığıyla sarsıntıyı tespit ederek, depremden 5-10 saniye önce kullanıcılara uyarı gönderiyor. Uyarılar, sarsıntının şiddetinin en fazla hissedildiği bölgedeki akıllı telefonlardan alınan verilerle belirleniyor. Google, sadece 4.5 ve üzeri şiddetindeki depremler için uyarı gönderiyor.
Bu sistemi aktif hale getirmek için telefonunuzun internete bağlı olması, konum servisinin açık olması ve bildirimlere izin verilmesi gerekiyor. Ayarlar bölümüne girilip, “konum” kısmında “deprem uyarıları” seçeneği açıldığında, kullanıcılar bu hizmetten yararlanabilir.
Apple’da Hayati Uyarı Sistemi ve Uygulamalar
Apple cihazlarında ise “hayati uyarı bildirimi” özelliği bulunuyor. Bu sistem, şu an için sadece belirli ülkelerde ve acil durumlar için aktif. Ancak, Türkiye’de iOS kullanıcıları için henüz Google’ın sağladığı gibi bir deprem uyarı hizmeti bulunmuyor. Bunun yerine, deprem uyarılarını almak için çeşitli uygulamalar indirilebilir.
Popüler Deprem Uygulamaları
Türkiye’de, telefonlarda kullanılabilen bazı popüler deprem uygulamaları bulunuyor. Bunlardan biri, 100 TL karşılığında indirilebilen "Deprem Ağı" adlı uygulama. Bu uygulama, telefonlar arasında veri paylaşımı yaparak, kullanıcıları deprem hakkında uyarabiliyor. Ayrıca, "Deprem" isimli ücretsiz bir uygulama da kullanıcılara deprem anında veya birkaç saniye öncesinde bildirim gönderiyor.
Hayat Kurtarabilecek Diğer Uygulamalar
Deprem anında hayat kurtarıcı olabilecek bazı uygulamalar da mevcut. AFAD tarafından geliştirilen "Acil" uygulaması, kullanıcıların en yakın acil toplanma alanını haritada gösteriyor. Ayrıca, “Deprem Düdüğü” uygulaması, enkaz altında kalındığında yüksek sesle duyulmayı sağlamak amacıyla telefonlardan düdük sesi çıkarıyor.
Uygulama ve Uyarı Sistemlerine Dikkat
Ancak, tüm bu teknolojik sistemler her zaman kusursuz çalışmayabiliyor. Örneğin, Kahramanmaraş merkezli depremler sırasında birçok Android kullanıcısı uyarı bildirimlerini almadığını belirtmişti. Bu nedenle, deprem uyarılarına tamamen güvenmek yerine, uyarıları zaman kazanmak için kullanmak daha doğru olur. Erken bildirimler, kullanıcıların güvenli bir pozisyon almasını ve çevresel tehlikelerden uzaklaşmasını sağlamak için kritik bir öneme sahiptir.
