Çanakkale Savaşları'nın üzerinden 110 yıl geçmesine rağmen, savaşa dair yeni detaylar gün yüzüne çıkmaya devam ediyor. Savaş sırasında İngiliz askerlerinin kıyıya vuran mektupları, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı bünyesindeki Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalarla Türkçeye çevrildi ve araştırmacıların hizmetine sunuldu.
Çanakkale Cephesi'ne Ait Önemli Belgeler Gün Yüzüne Çıktı
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, merkezde Çanakkale Cephesi'ne ait çok önemli bir külliyat oluşmaya başladığını belirterek, "Özellikle son zamanlarda incelediğimiz belgelerde, Çanakkale Cephesi'nin ne kadar büyük ve önemli bir cephe olduğu, savaşın şiddeti ve içeriği hakkında çok değerli bilgiler içeren belgelere ulaştık. Bu belgeler arasında, düşman askerlerinin üzerlerinden çıkan mektuplarda Türk savunmasının mükemmelliği, Türk askerlerinin vatanperverliği ve savaşın şiddeti hakkında önemli anekdotlar yer alıyor" dedi.
Mektuplarda Türk Savunmasının Etkisi
Türkçeye çevrilen mektuplarda, İngiliz askerlerinin Türk savunması karşısında yaşadıkları zorluklar ve hayranlık dolu ifadeler dikkat çekiyor. Bir mektupta, "Hemen karşılık veriyorlar. Mermi parçaları ölüm saçıyor. Buradan sağ kurtulacak büyük olanlardır" ifadeleri yer alırken, başka bir mektupta ise "Türkler bir saatte 150 mermi atıyorlar. Geçen gün ön hattaki siperlere çıktık. Burası çok tehlikelidir" deniliyor.
Dijital Arşivle Tarihçilere Kolay Erişim İmkanı
Kaşdemir, Çanakkale Cephesi ile ilgili araştırma yapan tarihçilerin merkezdeki arşivlerden geniş ve detaylı bilgiye ulaşabileceğini vurgulayarak, "Bu çalışmalarımızı dijital ortama da aktardık. Artık buraya gelmeden de dijital kaynaklardan Çanakkale Cephesi ile ilgili önemli bilgi ve belgelere ulaşmak mümkün. Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'miz, Çanakkale Cephesi ile ilgili en zengin içeriğe ve en detaylı arşive sahip. Tüm araştırmacıları ve tarihçileri merkezimize bekliyoruz" açıklamasında bulundu.
Mektuplardan Çarpıcı Alıntılar
-
"Bir Türk mermisi 5 kişinin ölmesine ve 4 kişinin de yaralanmasına sebep olmuştur. Artık bu acı duruma alıştık." (19 Eylül 1915)
-
"Düşmanımız Türklerin atışları pek güzel. Bir top mermisi ile iki ölü, iki yaralı olmuştur." (12 Kasım 1915)
-
"22 ay 2 günden beri Arıburnu'nda siperlerdeyiz. Daima Türklerin kahredici ateşlerine maruz kalıyoruz. Fransa Cephesi'ndeki savaş buradakinin yanında bir hiç." (12 Kasım 1915)
Tarihe Işık Tutan Bir Keşif
Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde sergilenen bu belgeler, savaşın insani boyutunu ve Türk savunmasının etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. Tarih meraklıları ve araştırmacılar için büyük bir kaynak oluşturan bu mektuplar, Çanakkale ruhunu gelecek nesillere aktarmaya devam edecek.
