NASA'nın devrim niteliğindeki James Webb Uzay Teleskobu (JWST), yıldızlar arasında serbestçe dolaşan esrarengiz bir gök cismi tespit etti. "Gezegen kütleli" olarak sınıflandırılan bu nesne, SIMP 0136 olarak adlandırıldı. Yaklaşık Jüpiter’in 13 katı kütleye sahip olan SIMP 0136, Dünya'dan yalnızca 20 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
SIMP 0136: Yalnız Bir Dev
Bilim insanları, SIMP 0136'nın bir yıldıza bağlı olmadan uzay boşluğunda sürüklendiğini belirtiyor. Yapılan gözlemler, gök cisminin atmosferinde karmaşık bulut katmanları ve sıcaklık değişimleri olduğunu gösterdi. Saatte binlerce kilometre hızla dönen bu nesne, 2,4 saatte bir kendi ekseni etrafında tam turunu tamamlıyor.
Araştırmacılar, SIMP 0136'nın kahverengi cüce olabileceğini düşünüyor. Kahverengi cüceler, ne tam anlamıyla bir yıldız ne de bir gezegen olan ara formdaki gök cisimleri olarak biliniyor. Ancak SIMP 0136, daha önce keşfedilen kahverengi cücelerden farklı özellikler taşıyor.
NASA’nın Hubble ve Spitzer teleskopları, daha önce SIMP 0136'nın parlaklık değişimlerini gözlemlemişti. Ancak James Webb’in gelişmiş spektrografi cihazları, gök cisminin atmosferinde karbon monoksit, karbondioksit ve metan gibi moleküllerin farklı yoğunluklarda bulunduğunu keşfetti.
Trinity College Dublin’de yardımcı doçent olarak görev yapan araştırmacı Johanna Vos, bu keşif hakkında şunları söyledi:
"Şimdiye kadar Hubble’dan yalnızca yakın kızılötesi spektrumun küçük bir dilimine ve Spitzer’den birkaç parlaklık ölçümüne sahiptik. Ancak James Webb’in sağladığı veriler, SIMP 0136’nın atmosfer yapısını daha detaylı incelememize olanak tanıyor."
Araştırmalar, SIMP 0136’nın atmosferinde düzensiz bulut yapıları ve sıcak noktalar olabileceğini gösteriyor. Parlak "sıcak noktalar", daha önce radyo dalga boylarında tespit edilen auroralarla veya atmosferin derinliklerinden yükselen sıcak gazlarla ilişkili olabilir.
Johanna Vos, bu keşiflerin gezegen atmosferlerini anlamak için önemli olduğunu belirterek şunları ekledi:
"Eğer uzak bir gezegeni inceliyorsak ve tek bir ölçüm yapabiliyorsak, o ölçüm gezegenin tamamını temsil etmeyebilir. Ancak SIMP 0136 bize, atmosferdeki metan ve karbondioksit gibi moleküllerin yoğunluklarının zaman içinde değişebileceğini gösteriyor. Bu oldukça heyecan verici bir keşif."
James Webb’in sağladığı detaylı gözlemler sayesinde bilim insanları, gezegen atmosferlerinin zaman içindeki değişimlerini daha iyi anlamayı hedefliyor. Yapılacak yeni araştırmalar, SIMP 0136’nın doğasını ve oluşum sürecini daha iyi açıklığa kavuşturabilir.
